Esen, konuşmasında sadece 6. maddeye değil, ona zemin hazırlayan 5. maddeye de dikkat çekerek, madencilikte çevresel ve mali disiplin amacıyla sunulan teklifin, uygulamada hukuki belirsizlik, denetim zaafı ve ekonomik adaletsizlik doğuracağını vurguladı.

Esen, rehabilitasyon bedelinin artık ruhsat bedelinden ayrılarak özel hesaplara aktarılacak olmasını “iyi fikir gibi duran ama denetim dışı kalan sorunlu bir uygulama” olarak değerlendirdi.

Konuşmasında maden ruhsatlarında devlet hakkının yüzde 50 oranında artırılmasına da değinen Esen, bu artışın özellikle KOBİ’leri zorlayacağını, madencilik sektörünün daha da tekelleşeceğini, yatırım motivasyonunun düşeceğini belirtti. Esen, krom gibi stratejik madenlerin özel statüsünün kaldırılmasıyla da ihracat potansiyelinin zarar göreceği uyarısında bulundu.

Yeni Yol Grubu olarak sadece eleştirmekle kalmadıklarını, çözüm önerileri de sunduklarını belirten Esen, beş maddelik öneri paketini Genel Kurul’la paylaştı.
Buna göre:

Rehabilitasyon bedeli kamu bütçesi içinde kalmalı ve Sayıştay denetimine tabi olmalı.

Denetim mekanizmaları açık ve şeffaf şekilde tanımlanmalı.

KOBİ’ler için ölçekli ve sürdürülebilir ödeme sistemleri oluşturulmalı.

Devlet hakkı artışı bölgesel farklara göre esnek olmalı.

Krom madeniyle ilgili düzenlemelerde yatırımcılarla istişare edilmeli ve mevcut haklar korunmalı.

Esen, konuşmasının devamında şunları kaydetti:

“Rehabilitasyon diyoruz ama gerçekte sağlanmıyor. Devlet hakkı artıyor ama küçük üreticinin hakkı azalıyor. Bu topraklara sadece bugünün değil, yarının gözüyle bakmalıyız. Çünkü yarın bu topraklarda çocuklarımız yürüyecek. Ve biz onlara ‘O gün oradaydık, sadece konuşanlardan değil, koruyanlardan olduk’ diyebilmeliyiz.”